داشتن یک خواب راحت و آرام آرزوی هر فردی حتی کودکان است زیرا برای داشتن سلامت جسمی و روحی بدن باید خواب کافی داشته باشد. اما امروزه شاهد کاهش کیفیت خواب بسیاری از نوجوانان هستیم به نظر شما علت چیست؟ آیا جای نگرانی دارد؟ بر اساس تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته یک نوجوان باید کم کم 8 ساعت در طول شبانه روز بخوابد و اگر غیر این یعنی کمتر یا بیشتر باشد نوجوان دچار اختلال خواب شده است. از این رو باید به سراغ عامل و علت های اختلال خواب در نوجوانان برویم تا جلوی پیشروی این اختلال گرفته شود. نگران نباشید چون شناخت علائم یا علت های اختلال خواب در نوجوانان سخت و مشکل نیست به همین دلیل ما تصمیم گرفته ایم در ادامه به بررسی کاملی در مورد اختلال خواب در نوجوانان بپردازیم.
اختلال خواب در نوجوانان چیست؟
آیا می دانید اختلال خواب در نوجوانان چیست؟ اختلال خواب عبارت است از شرایطی که نمی گذارد فرد به راحتی بخوابد که به مرور او را کلافه و خسته می کند. عوامل مختلفی می تواند در بروز این اختلال نقش داشته باشد و هرچه که باشد اگر جلوی آن را نگیریم روز به روز بیشتر و شایع تر می شوند. از طرفی وقتی یک نوجوان با این اختلال مواجه می شود کل زندگی اش تحت تاثیر قرار می گیرد و اگر به صورت منظم اتفاق بیوفتد می توان به قطعی بودن اختلال خواب ایمان آورد.
اختلال خواب در نوجوانان نوع های مختلفی دارد که بسته به هر یک فرد ممکن است به سختی بخوابد و در طول روز احساس خستگی شدید کند. در نتیجه وقتی فرد کمبود خواب دارد بر روی انرژی، خلق و خو، تمرکز و … او تاثیرات منفی بر جای می گذارد. اما نگران نباشید چون اگر اختلال خواب در شما به دلیل مشکلات زمینه ای جسمی و روحی پدید نیامده باشد با درمان های پزشکی و تغییر سبک زندگی می توان دست به درمان آن زد و از شر آن به سادگی راحت شد.
بی خوابی ابتدایی ترین نوع اختلال خواب
همان طور که اشاره کردیم اختلال خواب در نوجوانان دارای انواع مختلفی می باشد که ابتدایی ترین یا بهتر است بگوییم اولین آن بی خوابی است. بی خوابی به معنی عدم توانایی در خوابیدن و در خواب ماندن است. از این رو بی خوابی می تواند به علت استرس، اضطراب، هورمون ها، مشکلات گوارشی و … به وجود آید.
به همین دلیل باید بدانید که بی خوابی اگر درمان نشود برای سلامتی تان مفید است و به مرور بر کیفیت زندگی تان تاثیر می گذارد. برای مثال ممکن است مشکلاتی را برای شما به وجود بیاورد که در ادامه به بررسی مختصری از آن پرداخته ایم. این مشکلات عبارت هستند از :
- افسردگی
- عدم توانایی تمرکز کردن
- تحریک پذیری
- افزایش وزن
- اختلال در عملکرد کاری یا درسی تان
آپنه ی خواب شایع ترین نوع اختلال خواب
یکی دیگر از انواع اختلال خواب در نوجوانان آپنه ی خواب می باشد که بسیار شایع است. آپنه ی خواب به معنی بروز وقفه های تنفسی در طول خواب می باشد که فرد را کلافه و خسته می کند. در این بین فردی که دچار آپنه ی خواب می شود بدنش اکسیژن کمتری در حین خواب دریافت می کند.
از این رو فرد وقتی احساس نبود اکسیژن می کند از خواب بیدار می شود. وقتی فرد از خواب بیدار شود یا دیگر نمی تواند بخوابد و یا اگر بخوابد به سختی است. از این رو می توان گفت که این نوع از اختلال خواب را باید جدی بگیرید و اصلا پشت گوش نیندازید چون ممکن است مشکلات جدی برای شما پدید آورد.
پاراسومنیاها
یکی دیگر از انواع اختلال خواب در نوجوانان پاراسومنیاها نام دارد که این اختلال گروهی از اختلالات خواب است. در این نوع اختلال فرد در حین خواب حرکات و رفتار های کاملا غیر طبیعی دارد. به همین دلیل در ادامه نگاهی به رفتار هایی که فرد مبتلا به این اختلال ممکن است از خود بروز دهد انداخته ایم تا اطلاعات بیشتری از این نوع اختلال خواب داشته باشید. این رفتار ها و حرکات غیر طبیعی عبارت است از :
- راه رفتن در خواب
- حرف زدن در خواب
- ناله کردن در خواب
- دیدن کابوس های شبانه
- شب ادراری
- دندان قروچه یا فشردن فک ها روی هم
سندروم پای بی قرار
یکی دیگر از انواع اختلال خواب در نوجوانان که بد نیست اطلاعات کمی در مورد آن داشته باشید سندروم پای بی قرار است. فرد مبتلا به این اختلال نیاز شدیدی به تکان دادن پاهای خود دارد و گاهی هم ممکن است احساس مور مور شدن و سوزش در پاهایش بکند.
علائم این نوع اختلال بیشتر در طول شب رخ می دهند و فرد را درگیر می کند تا در طول روز. به طور کلی علتی برای به وجود امدن این نوع اختلال کشف نشده اما برخی از متخصصین برخی بیماری ها مانند بیماری پارکینسون را مرتبط با این اختلال دانسته است.
نارکولپسی از نادر ترین نوع اختلال خواب
یکی دیگر از انواع اختلال خواب در نوجوانان که نادر تر از سایر اختلالات خواب است نارکولپسی نام دارد و بیشتر در طول روز اتفاق می افتد تا شب. در این نوع اختلال فرد بدون هیچ دلیلی احساس خستگی شدید و ناگهانی می کند و در هر جایی که باشد بدون هیچ اطلاعاتی به خواب می رود.
این اختلال حتی ممکن است فرد را دچار فلج خواب کند و فلج خواب عبارت است از وضعیتی که شما قادر نیستید بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب بدن تان را حرکت دهید. اختلال نارکولپسی ممکن است به خودی خود رخ دهد اما متخصصین بیان کرده اند این اختلال معمولا به اختلالات عصبی خاصی مانند اسکلروز ربط دارد.
علائم بارز و شایع اختلال خواب در نوجوانان چیست؟
آیا دوست دارید علائم بارز و شایع اختلال خواب در نوجوانان را بدانید تا بتوانید کمکی در بهبود آن ها کنید؟ کمی صبر کنید تا ما شما را همانند انواع اختلال خواب با علائم اختلال خواب آشنا کنیم. ابتدا باید بدانید که علائم اختلال خواب در هر فردی متناسب با شدت و نوع آن متفاوت از دیگری است. همچنین باید بدانید اگر اختلال خواب در شما یا افراد دیگر بر اثر یک بیماری به وجود آمده باشد ممکن است علائمی مخالف این علائم نشان دهد اما به طور کلی اگر علائم شایع اختلال خواب را بدانید می توانید از وجود آن در یک نفر مطمعن شوید. علائم کلی و شایع اختلال خواب نوجوانان عبارت است از :
- اشکال در به خواب رفتن یا در خواب ماندن
- احساس خستگی شدید در طول روز
- نیاز شدید به چرت زدن در طول روز
- تحریک پذیری یا اضطراب
- نداشتن تمرکز
- افسردگی
تغییرات هورمونی از ابتدایی ترین علت اختلال خواب در نوجوانان
ابتدایی ترین علت اختلال خواب نوجوانان تغییرات هورمونی می باشد که بیشتر در سن بلوغ رخ می دهند. چون تغییرات هورمونی در دوران بلوغ باعث می شود نوجوان بخواهد در طول شب بیشتر بیدار بماند و همین مورد به مرور زمان باعث تغییر در شروع خواب و تاخیر در بیدار ماندن می شود. به همین دلیل می توان گفت چون آن ها به دلیل بلوغ دیرتر به رخت خواب می روند و زمان کمتری می خوابند ممکن است دچار اختلال خواب شوند.
سندرم تاخیری خواب از شایع ترین علت های اختلال خواب
یکی از شایع ترین علت های اختلال خواب در نوجوانان سندرم تاخیری خواب است. افراد مبتلا به این سندرم همیشه در ساعت های ابتدایی شب کاملا سرحال هستند و خوابشان معمولا با تاخیر شروع می شود. برای رفع این مشکل درمان های متعددی مثل نوردرمانی، کرونوتراپی، دارو درمانی وجود دارد که فرد می تواند با استفاده از هر یک اقدام به درمان اختلال خواب خود کند. اما بهترین موردی که می توانید از آن برای درمان بهره ببرید رعایت بهداشت خوب خواب است.
بیماری های جسمی، روحی و مصرف دارو
بیماری های جسمی، روحی و مصرف برخی از دارو ها می تواند از علت های اختلال خواب در نوجوانان باشد. برای مثال بیماری های جسمانی، بیماری های عفونی، بیماری های عصبی، برخی از دارو ها مانند آنتی هیستامین، ضد تشنج، آنتی بیوتیک و داروهای خاص برای سرفه، ابتلا به اختلالات روانی و رفتار ژنتیکی و تیپ شخصیتی، اختلالات ریتم سیرکاردین بدن می توانند از عوامل بهم ریختن الگوی خواب طبیعی باشند که به دنبال آن اختلالات خواب به وجود می آید.
بی خوابی و تغذیه
عادت های بد غذایی و تغذیه نیز می تواند از علت های اختلال خواب در نوجوانان باشد که سبب بی خوابی آن ها می شود. از این رو اگر نمی توانید به راحتی بخوابید ابتدا سعی کنید تغییری بر روی غذاهایی که مصرف می کنید انجام دهید و روی آن ها کنترل پیدا کنید. برای مثال کافئین اگر در حد کم مصرف شود ضرری ندارد و برای بدن خوب است اما زیاده روی در آن می تواند باعث بی خوابی شود پس چند ساعت قبل خواب نوشیدنی های کافئین دار نخورید. همچنین سعی کنید چند ساعت قبل از خواب تان غذاهای سبک بخورید تا بدن تان در حین خواب سبک باشد.
عواملی که باعث بروز اختلال خواب در نوجوانان می شود چیست؟
عواملی هستند که می تواند باعث بروز اختلال خواب در نوجوانان شود و بد نیست در این زمینه نیز اطلاعاتی کسب کنید. چون در بسیاری از موارد اختلال خواب به دلیل یک مشکل جسمی بوده تا بی خود و بی جهت به همین دلیل در ادامه نگاهی به شایع ترین عوامل دخیل در بروز اختلال خواب انداخته ایم.
نوکتوریا
نوکتوریا به معنی تکرر ادرار در حین شب است که باعث می شود شما برای تخلیه ادرار خود و حس ادراری که دارید چندین دفعه از خواب بیدار شوید. همین موضوع باعث بد خواب شدن شما می شود و به راحتی نمی توانید خوابی همانند خواب اول تان داشته باشید. از این رو عدم تعادل هورمونی و بیماری های دستگاه ادراری می تواند شما را به تکرر ادرار دچار کند.
آلرژی ها و مشکلات تنفسی
آلرژی‌ها، سرماخوردگی ها و عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی نیز می توانند تنفس را در شب دشوار کنند و نگذارند شما در طول شب به راحتی به خواب بروید. از این رو می توان گفت که ناتوانی در تنفس از طریق بینی نیز می‌ت واند باعث مشکلات خواب یا همان اختلالات خواب در شما شود.
درد های مزمن
درد های مزمنی که به عنوان درد ثابت و دائمی شناخته می شوند نیز می توانند به خواب رفتن شما را سخت و دشوار کند. حتی وجود درد های مزمن می تواند بعد از خوابیدن تان شما را به یک باره از خواب بیدار کند.
تغییرات سبک زندگی یکی از راه های درمان اختلال خواب
یکی از ابتدایی ترین و راحت ترین راه های درمان اختلال خواب در نوجوانان تغییر سبک زندگی می باشد که کاملا بدون درد و بدون عوارض است و خودتان به راحتی می تواند اقدام به انجام آن کنید. به عبارتی ساده تر اگر در وهله ی اول بتوانید با تغییر سبک زندگی خود اختلال خواب را درمان یا بهبود ببخشید می توانید خواب راحتی داشته باشید. از این رو باید تغییراتی در زندگی خود ایجاد کنید که در ادامه آن ها را برای شما مطرح کرده ایم :
- استفاده از سبزیجات و ماهی بیشتر
- کاهش مصرف قند ها در وعده هایتان مانند شکر
- کاهش اضطراب و استرس با ورزش
- داشتن برنامه ی خواب منظم و پایبندی به آن
- نوشیدن آب کمتر قبل از خواب
- محدود کردن مصرف کافئین
- کاهش مصرف تنباکو و الکل
- خوردن وعده های کم کربوهیدرات و سبک
درمان های پزشکی یکی از راه های درمان اختلال خواب در نوجوانان
درمان های پزشکی یکی دیگر از راه های درمان اختلال خواب است که زیاد آن را به شما پیشنهاد نمی کنیم می دانید چرا؟ چون درمان های پزشکی اکثرا با دارو می باشد و هر دارویی نیز برای بدن عوارض دارد. از این رو اگر می خواهید به بدن خود ضرر نرسانید از این روش درمانی استفاده نکنید. اما در ادامه برخی از درمان های پزشکی که برای اختلالات خواب هستند را برایتان مطرح کرده ایم :
- قرص های خواب آور؛
- مکمل های ملاتونین
- داروی آلرژی یا سرماخوردگی
نوروفیدبک یکی از روش های درمانی مطمعن برای اختلال خواب
یکی از بهترین و قطعی ترین روش های درمانی برای اختلال خواب در نوجوانان نوروفیدبک است که امروزه از آن برای درمان بسیاری از اختلالات روحی از جمله اختلال خواب استفاده می شود. این روش درمانی برای کودکان و نوجوانان بسیار مناسب است زیرا کاملا بدون عوارض بوده و بشدت موثر است. برای اینکه بصورت کامل درمورد عملکرد، قیمت و تعداد جلسات نوروفیدبک اطلاعات کسب کنید.
جمع بندی نهایی
در جمع بندی نهایی این مطلب سعی کردیم به شما اطلاعات مفیدی از این اختلال بدهیم تا کمکی در رهایی نوجوانان اطرافتان از این اختلال کرده باشید. در پایان امیدوار هستیم مطلب فوق برایتان مفید بوده باشد و نهایت بهره را کسب کرده باشید.
