درمان وسواس

اختلال وسواسی-جبری ممکن است منجر به درمان نشود، اما می تواند در کنترل علائم بیماری و بهبود زندگی شخص، سازنده باشد. اختلال وسواس جبری (OCD) شامل الگویی از افکار و ترس هایی ناخواسته (وسواس) است که فرد را به انجام رفتارهای تکراری (اجباری) سوق می دهد. این وسواس‌ها و اجبارها در فعالیت‌های روزانه شخص مبتلا، اختلال ایجاد کرده و عملکرد عمومی فرد را تحت الشعاع قرار می دهند.
بسته به شدت OCD، برخی از افراد ممکن است به درمان های طولانی مدت و یا مداوم نیاز داشته باشند. در حالت کلی، دو نوع درمانی اصلی برای وسواس فکری-عملی در نظر گرفته می شود که شامل روان درمانی و دارو درمانی هستند. در اغلب موارد نیز، روش های درمانی که ترکیبی از این موارد را اجرا می کنند، مؤثرتر واقع می شود.
اقداماتی که در تشخیص و درمان اختلال وسواس فکری عملی موثرند شامل موارد زیر می باشند:

روان درمانی شناختی رفتاری (CBT)

روش درمانی CBT برای بسیاری از افراد مبتلا به وسواس موثر است. رویارویی و جلوگیری از واکنش ERP، یکی از شاخه های درمان CBT است. در این روش، بیمار به صورت آهسته و تدریجی در معرض یک شی یا موضوعی که موجب بروز علائم وسواس در وی می شود (مانند کثیفی) قرار می گیرد و به مرور راه‌ حل هایی برای مقاومت در برابر میل به انجام واکنش های اجباری مرسوم خویش پیدا می کند. ERP نیازمند تلاش و تمرین است، اما زمانی که یاد بگیرید وسواس ها و رفتارهای اجباری خود را مدیریت کنید، کیفیت زندگیتان دوچندان خواهد شد.

داروها

برخی از دارو های روان پزشکی می توانند به کنترل وسواس و رفتارهای اجباری کمک کنند. معمولاً در ابتدا دارو های ضد افسردگی تجویز می شوند. دارو های ضد افسردگی تایید شده توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان وسواس فکری-عملی عبارتند از:

• داروی فلووکسامین برای بزرگسالان و کودکان 8 سال به بالا
• داروی کلومیپرامین (Anafranil) مناسب بزرگسالان و کودکان 10 سال به بالا
• داروی سرترالین (Zoloft) مناسب بزرگسالان و کودکان 6 سال به بالا
• داروی فلوکستین (پروزاک) مناسب بزرگسالان و کودکان 7 سال به بالا
• داروی پاروکستین (Paxil، Pexeva) مناسب برای بزرگسالان
  با این حال، بنابر تشخیص انجام شده، پزشک می تواند داروهای روان پزشکی و ضد افسردگی دیگری را نیز تجویز کند.

چه مواردی را باید در مصرف داروهای OCD در نظر گرفت؟

انتخاب دارو جهت درمان وسواس:

به طور کلی، هدف از دارو درمانی، کنترل موثر علائم بیماری با کمترین دوز ممکن دارو است. در ابتدای درمان بسیار عادی است که پزشک قبل از یافتن دارویی که بهترین تاثیر و کمترین عوارض را بر روی بیمار دارد، چندین دارو تجویز کند. پهمچنین ممکن است پزشک بیش از یک دارو برای مدیریت موثر علائم توصیه کند. ممکن است هفته ها تا ماه ها پس از شروع مصرف دارو متوجه بهبود علائم نشوید اما باید به مصرف منظم داروهای تجویز شده مبادرت ورزید.

اثرات جانبی درمان وسواس:

همه دارو های روان پزشکی دارای عوارض جانبی بالقوه هستند. در مورد عوارض جانبی احتمالی و هرگونه نظارتی که هنگام مصرف داروهای روانپزشکی مورد نیاز است را به پزشک خود اطلاع دهید و در صورت تجربه عوارض جانبی نگران کننده، بدون هیچ تعللی به پزشک را مطلع سازید.

خطر خودکشی:

اکثر داروهای ضد افسردگی به طور کلی بی خطر هستند، اما FDA الزام می کند که همه داروهای ضد افسردگی سرسخت ترین هشدارهای جعبه سیاه را برای نسخه های پزشکی داشته باشند. در برخی موارد، افکار مربوط به خودکشی در کودکان، نوجوانان و جوانان زیر 25 سال در هنگام مصرف دارو های ضد افسردگی، به ویژه در چند هفته اول و پس از شروع یا زمانی که دوز آن تغییر می کند، افزایش یابد. اگر افکار خودکشی به سراغتان آمد، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید یا کمک اورژانسی دریافت کنید. به خاطر داشته باشید که دارو های ضد افسردگی با بهبود بخشیدن به خلق و خوی، می توانند در دراز مدت احتمال بروز افکار خودکشی و در نتیجه اقدام به خودکشی را به حداقل برسانند.

تداخل با سایر داروها:

هنگام مصرف داروی ضد افسردگی، سایر داروهای تجویزی یا بدون نسخه، گیاهان دارویی یا سایر مکمل هایی که مصرف می کنید را به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از داروهای ضد افسردگی وقتی با برخی داروهای دیگر یا مکمل‌های گیاهی ترکیب می‌ شوند، می‌ توانند اثربخشی داروها را کاهش دهند و حتی در مواردی واکنش‌ های خطرناکی نیز ایجاد کنند.

قطع داروهای ضد افسردگی در درمان وسواس:

دارو های ضد افسردگی، در دسته داروهای اعتیاد آور دسته بندی نمی شوند، اما گاهی اوقات وابستگی فیزیکی (که با اعتیاد متفاوت است) ممکن است رخ دهد. بنابراین توقف ناگهانی درمان یا از دست دادن چندین دوز می تواند باعث بروز علائمی شبیه به ترک گردد که گاهی به آن «سندرم ترک» نیز می گویند. بدون مشورت با پزشک، مصرف دارو را قطع نکنید، حتی اگر احساس بهتری داشته باشد هم – ممکن است علائم OCD عود کند. برای کاهش تدریجی و ایمن دوز خود با پزشک مربوطه همکاری کنید.

OCD می تواند تأثیرات جبران ناپذیری بر زندگی یک فرد داشته باشد

اختلال وسواسی-جبری ساعات مدیدی از زندگی روزمره را به خود اختصاص می دهد و نتیجتا، موجب بروز اختلال در روابط خانوادگی و اجتماعی فرد می شود. تأثیر منفی این اختلال بر تحصیل و اشتغال افراد نیز روشن است. با شدت گرفتن علائم OCD در افراد، «اجتناب» از انجام اعمالی که تحت عنوان وسواس شناخته می شود عملا غیر ممکن می گردد. در مقابل فرد، از هر اقدامی که باعث برانگیخته شدن حس ترس و وسواس در او شود اجتناب می کند.
OCD در حالت شدیدتر خود، می تواند انجام فعالیت های روزمره و حیاتی همچون خوردن، نوشیدن، خرید کردن یا مطالعه را برای افراد دشوار سازد. برخی از افراد ممکن است خانه نشینی را ترجیح دهند. OCD اغلب با افسردگی و سایر اختلالات اضطرابی از جمله اضطراب اجتماعی، اختلال هراس و اضطراب جدایی ترکیب می شود. افراد مبتلا به وسواس، اغلب به شدت از علائم خود خجالت می کشند و تلاش زیادی برای پنهان کردن آن ها انجام می دهند..