اهمیت کشف استعداد برای کودکان
هر پدر و مادری آرزو دارد که فرزندش شغل موردعلاقه خود را پیدا کند و به فردی موفق تبدیل شود. بسیاری از والدین تمام تلاش خود را از دوران کودکی برای رشد و پرورش فرزندشان به کار می‌برند؛ اما برای این‌که این تلاش‌ها بالاترین بازدهی را داشته باشند، ضروری است که توانایی‌ها و استعدادهای کودک در اسرع وقت شناسایی و به‌درستی پرورش یابند.
برای این کار، والدین باید از علاقه‌ها و تمایلات فرزندشان آگاه شوند و بدانند که این تمایلات در چه سن و سالی خود را نمایان می‌کنند.
در این مسیر، نقش شما به‌عنوان والدین بسیار مهم است. درابتدا، باید اهمیت کشف استعدادها و روش‌های صحیح آن را درک کنید و سپس با شناخت علایق و توانایی‌های فرزندتان، او را در مسیر درست هدایت کنید.
مهم‌ترین و مؤثرترین راه برای شناسایی استعدادهای فرزندتان، درگیرکردن او در فعالیت‌های مختلف است. این فعالیت‌ها می‌توانند به کشف علاقه‌ها و نقاط قوت کودک کمک کنند و او را در جهت درست رشد دهند.
آیا همه کودکان استعداد دارند؟
انیشتین: همه افراد نابغه هستند؛ اما اگر توانایی یک ماهی را براساس پرش از روی شاخه درخت بسنجیم، آن ماهی تمام عمر، خود را به‌اشتباه یک احمق خواهد دانست.
به باور روان‌شناسان و شخصیت‌های برجسته‌ای مانند اوکانر و کلیفتون، همه افراد دارای توانایی‌های بالقوه‌ای هستند که نیاز به کشف و پرورش دارند. کودکان نیز ممکن است در حوزه‌های مختلف یا حتی در چند زمینه استعداد داشته باشند.
به‌عنوان مثال، یک کودک ممکن است استعداد خلاقیت و تفکر داشته باشد یا از نظر هماهنگی بدنی، حافظه فیزیکی و بلوغ اجتماعی و عاطفی او در سطح بالاتری نسبت به هم‌سالان خود باشد. ازاین‌رو، استعدادیابی و توانایی‌های کودک ارتباط مستقیمی با سن، فرهنگ یا آموزش ندارد؛ بلکه از آغاز با کودک همراه است و بیش‌تر به عوامل ژنتیکی مرتبط است.
کودکان می‌توانند درجات مختلفی از استعداد را داشته باشند؛ برخی از آنان در یک زمینه خاص توانایی‌های پیشرفته‌تری نسبت به دیگران دارند. ازسوی‌دیگر، بعضی از کودکان که دارای ناتوانی‌هایی نظیر اوتیسم یا مشکلات شنوایی هستند، هم‌چنان استعدادهای برجسته‌ای دارند.
شناسایی این ویژگی‌ها باید توسط کارشناسان استعدادیابی صورت گیرد و نباید هر فردی به خود اجازه دهد برچسبی بر کودکان بزند. به یاد داشته باشید که هر سخن کوچکی که به کودک گفته می‌شود، می‌تواند تأثیری بزرگ بر شخصیت و آینده او بگذارد.
این توانایی‌ها و استعدادها تنها زمانی به شکوفایی کامل می‌رسند که پرورش داده شوند. به عبارت دیگر، کودکان زمانی واقعاً بااستعداد خواهند شد که از آن‌ها حمایت شود و تشویق شوند تا از توانایی‌های ذاتی خود برای یادگیری، تمرکز و تمرین استفاده کنند.
برای مثال، اگر فرزند شما استعداد موسیقی داشته باشد و فرصتی برای یادگیری یک ساز موسیقی به او بدهید، این امر، به شکوفایی استعداد نواختن در او منجر می‌شود.
برای کودکان بااستعداد، یادگیری موضوعات جدید نقش مهمی در سلامت آن‌ها دارد. بزرگ‌ترین مزیت شناسایی استعداد کودک این است که به شما کمک می‌کند تا نوع یادگیری پیشرفته مناسب او را تشخیص دهید. با حمایت از این نوع یادگیری، می‌توانید به رشد و رفاه کلی فرزندتان کمک کنید.
چرا استعدادیابی در کودکان برای رشد آینده آن ها مهم است؟
استعدادیابی در کودکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و تأثیرات بسیاری بر رشد شخصیتی، تحصیلی و اجتماعی آن‌ها دارد.
این فرآیند به شناسایی و شکوفایی استعدادهای نهفته در کودکان کمک کرده و می‌تواند مسیر زندگی آن‌ها را تغییر دهد. در بخش ذیل به معرفی برخی از این موارد می‌پردازیم.
شناسایی و توسعه استعدادها
استعدادیابی اولین گام برای شناسایی استعدادهای فردی هر کودک است. بسیاری از کودکان از توانمندی‌های خاص خود آگاهی ندارند یا نمی‌توانند آن‌ها را در دنیای واقعی بروز دهند.
شناسایی این استعدادها و فراهم کردن محیط مناسب برای رشد و توسعه آن‌ها، به کودک کمک می‌کند تا در حوزه‌هایی که استعداد دارند، پیشرفت‌های چشم‌گیری به دست آورد. به این ترتیب، کودک در آینده می‌تواند به شکوفایی کامل پتانسیل‌های خود برسد و از موفقیت‌های خود احساس رضایت کند.
افزایش اعتماد به نفس
اعتمادبهنفس یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در زندگی هر فرد است و استعدادیابی به کودکان کمک می‌کند تا اعتمادبهنفس خود را تقویت کنند.
زمانیکه کودکان متوجه می‌شوند در زمینه‌ای خاص استعداد دارند و موفقیت‌هایی کسب می‌کنند، این احساس موفقیت و توانمندی باعث می‌شود تا اعتماد به نفسشان افزایش یابد. این افزایش اعتمادبهنفس، نه‌فقط در همان زمینه، بلکه در دیگر جنبه‌های زندگی مانند روابط اجتماعی، تحصیل و تصمیم‌گیری‌های آینده نیز تأثیرگذار خواهد بود.
برنامه‌ریزی آموزشی شخصی‌سازی‌شده
استعدادیابی به والدین و معلمان این امکان را می‌دهد که برنامه‌های آموزشی و تربیتی را به گونه‌ای طراحی کنند که با نیازها و استعدادهای خاص هر کودک هماهنگ باشد.
این فرآیند به شخصی‌سازی روش‌های تدریس کمک می‌کند، به‌طوری که کودک در زمینه‌های تحصیلی و در سایر زمینه‌های زندگی مانند ورزش، هنر یا مهارت‌های اجتماعی نیز به بهترین نحو شکوفا شود.
طراحی برنامه‌های آموزشی متناسب با استعدادهای کودک موجب می‌شود که او احساس بهتری نسبت به فرآیند یادگیری داشته باشد و نتیجه بهتری بگیرد.
پیشگیری از خستگی و عدم علاقه
یکی از مشکلات شایعی که در کودکان در طول دوران تحصیل دیده می‌شود، خستگی و بی‌علاقگی به تحصیل است. زمانیکه کودک در زمینه‌هایی که استعداد دارد فعالیت می‌کند، احتمال خستگی و بی‌حوصلگی در برابر کارهای آموزشی و دیگر فعالیت‌ها کاهش می‌یابد.
کودکانی که در زمینه‌های مورد علاقه خود مشغول به یادگیری هستند، به‌جای فرار از چالش‌ها، به‌دنبال کشف جنبه‌های جدید و هیجان‌انگیز خواهند بود. به این ترتیب، فرآیند یادگیری برای آن‌ها تبدیل به یک تجربه لذت‌بخش و انگیزشی می‌شود که به رشد و پیشرفت آن‌ها کمک می‌کند.
ارتقاء عملکرد تحصیلی
کودکانی که در زمینه‌های مختلف از استعدادهای خود نهایت استفاده را می‌برند، در محیط‌های تحصیلی انگیزه بیشتری دارند. هنگامی که استعدادهای کودک در برنامه‌های تحصیلی گنجانده شود، او علاقه بیشتری به تحصیل و یادگیری نشان می‌دهد.
این افزایش علاقه، به نوبه خود به ارتقاء عملکرد تحصیلی او کمک می‌کند. علاوه‌بر این، شناخت و پرورش استعدادهای کودک زمینه‌ساز دستیابی به موفقیت‌های بیش‌تر در امتحانات، پروژه‌ها و دیگر ارزیابی‌های تحصیلی است.
درواقع، استعدادیابی به کودکان کمک می‌کند تا خود را بهتر بشناسند و استعدادهایشان را پرورش دهند، باعث می‌شود که آن‌ها به‌عنوان فردی منحصربه‌فرد با توانمندی‌ها و قابلیت‌های خاص خود شناخته شوند.
این فرآیند به آن‌ها کمک می‌کند تا برای آینده خود مسیر روشن و مشخصی داشته باشند و در هر زمینه‌ای که به آن علاقه و استعداد دارند، به موفقیت‌های چشم‌گیری دست یابند.
به‌طور کلی، استعدادیابی می‌تواند به کودکان این فرصت را بدهد تا به نسخه بهتری از خود تبدیل شوند و برای زندگی حرفه‌ای و شخصی خود آینده‌ای روشن و موفق بسازند.
نحوه تشویق و تقویت در هنگام استعدادیابی کودکان چگونه است؟
تشویق و تقویت در هنگام استعدادیابی کودکان یکی از عوامل کلیدی برای شکوفایی توانمندی‌ها و رشد شخصیتی آنان است. این فرآیند، بر افزایش اعتمادبهنفس کودک تأثیرگذار است که به‌عنوان نیروی محرکه‌ای برای توسعه استعدادها و انگیزه‌های او عمل می‌کند.
زمانیکه کودکان مورد تشویق قرار می‌گیرند، احساس ارزشمندی و خودباوری در آن‌ها تقویت می‌شود. این امر، درنهایت منجر به تلاش بیش‌تر، یادگیری بهتر و رسیدن به موفقیت‌های بیشتری خواهد شد. در بخش ذیل به روش‌ها و راه‌کارهای مختلف تشویق و تقویت در هنگام استعدادیابی کودکان می‌پردازیم.
تشویق به تلاش و سعی مداوم
یکی از مهم‌ترین راه‌کارها برای تقویت انگیزه کودکان در هنگام استعدادیابی، تشویق آن‌ها به تلاش و کوشش مستمر است. به‌جای تمرکز فقط بر موفقیت‌های حاصل‌شده، باید کودک را به تلاش و پشتکار تشویق کرد.
کودکان باید بدانند که حتی درصورت مواجهه با شکست، مهم این است که تلاشی برای یادگیری و بهبود خود داشته باشند. این نگرش به آن‌ها کمک می‌کند تا در مواجهه با چالش‌ها و موانع، از تسلیم شدن اجتناب کرده و به پیشرفت خود ادامه دهند.
تشویق به خطا به عنوان فرصت یادگیری
یکی از جنبه‌های بسیار مهم در فرآیند استعدادیابی، یاد دادن این نکته به کودکان است که خطاها، نتیجه بدی نیستند و می‌توانند فرصتی برای یادگیری و رشد باشند.
به‌جای سرزنش کودک برای اشتباهاتش، باید آن‌ها را تشویق کرد که از هر خطا درس بگیرند و به‌جای احساس ناکامی، انگیزه‌ای برای تلاش‌های بیش‌تر در خود ایجاد کنند. این دیدگاه باعث می‌شود که کودک از ترس اشتباه کردن اجتناب کرده و به یادگیری با اشتیاق بیشتری ادامه دهد.
تقویت انگیزه با پاداش
پاداش‌دهی یکی از مؤثرترین راه‌ها برای تقویت انگیزه و تشویق کودک است. پاداش‌ها می‌توانند به اشکال مختلفی مانند کلمات تحسین‌آمیز، تشکر در جمع، جایزه‌های کوچک یا فرصت‌های خاص باشند.
این پاداش‌ها باید متناسب با تلاش و پیشرفت کودک در زمینه‌های مختلف باشند. این نوع تشویق به کودک کمک می‌کند تا حس کند که تلاش‌هایش ارزشمند است و به او انگیزه می‌دهد تا به تلاش خود ادامه دهد.
تشویق به همکاری و تعامل
یکی‌دیگر از راه‌های مؤثر در تقویت استعدادهای کودک، تشویق او به همکاری و تعامل با دیگران است. فعالیت‌های گروهی و تیمی باعث می‌شود که کودک مهارت‌های اجتماعی خود را بهتر کند و یاد بگیرد که چگونه با دیگران همکاری کند.
این تعاملات، فرصتی برای یادگیری مهارت‌های جدید از دیگران را برای کودک مهیا می‌کند. تشویق کودک به تعامل و همکاری در فعالیت‌های مختلف و در پروژه‌های گروهی، به او کمک می‌کند تا احساس تعلق و همکاری را تجربه کند.
تشویق به تعیین اهداف کوچک و بلندمدت
یکی از روش‌های مؤثر در جهت توسعه استعدادها و مهارت‌های کودک، تشویق به تعیین اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت است. تعیین اهداف به کودک کمک می‌کند تا از یک مسیر مشخص پیروی کند و انگیزه بیشتری برای رسیدن به موفقیت‌ها داشته باشد.
این اهداف می‌توانند شامل مراحل کوچک و قابل دسترس باشند که درنهایت به هدف بزرگ‌تری منتهی شوند. به این ترتیب، کودک در هر مرحله از پیشرفت خود، احساس موفقیت کرده و انگیزه‌اش برای ادامه راه تقویت می‌شود.
تشویق به خلاقیت و نوآوری
خلاقیت یکی از عوامل اصلی است که در فرآیند استعدادیابی کودکان تأثیر زیادی دارد. تشویق کودک به تفکر خلاقانه و آزمایش ایده‌های نو، به او این امکان را می‌دهد که از چهارچوب‌های معمولی فراتر رفته و به جست‌وجوی راه‌های جدید برای حل مسائل بپردازد.
این نوع تفکر در زمینه‌های مختلف مانند هنر، ریاضیات، علم یا حتی مهارت‌های اجتماعی کمک‌کننده است. به این ترتیب، کودک می‌تواند توانایی‌های ذهنی خود را توسعه داده و به فردی نوآور تبدیل شود.
تقویت احساس مسئولیت
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که باید در فرآیند استعدادیابی کودک تقویت شود، مسئولیت‌پذیری است. کودکان باید یاد بگیرند که برای تصمیمات و اقدامات خود مسئول باشند.
تشویق آن‌ها به مسئولیت‌پذیری در انتخاب‌ها و رفتارهایشان موجب توسعه شخصیت آن‌ها می‌شود و به آن‌ها کمک می‌کند تا در آینده تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. تقویت این ویژگی در کودکان به آن‌ها این احساس را می‌دهد که در مسیر رشد و یادگیری خود نقش فعال دارند و مسئولیت‌های خود را به درستی انجام می‌دهند.
استفاده از روش‌های تشویقی متناسب با نیازها و ویژگی‌های هر کودک
هر کودک شخصیت و ویژگی‌های خاص خود را دارد. بنابراین، روش‌های تشویق باید متناسب با نیازهای هر کودک طراحی شوند. به‌عنوان مثال، برخی کودکان با تشویق‌های کلامی یا تحسین در جمع انگیزه می‌گیرند؛ درحالی‌که برخی دیگر از پاداش‌های ملموس یا فرصت‌های خاص مانند گذراندن زمان بیش‌تر در یک فعالیت خاص انرژی می‌گیرند.
شناخت ویژگی‌های فردی کودک و استفاده از روش‌های تشویقی مناسب؛ به تقویت اثربخشی استعدادیابی کمک می‌کند و مسیر یادگیری و رشد کودک را هموار می‌کند.
انواع آزمون‌های شخصیتی و هوش برای کودک و نوجوان
تست‌های هوش و استعدادیابی کودک و نوجوان به‌تنهایی نمی‌توانند توانایی‌های خلاقانه، اجتماعی یا فیزیکی فرزند شما را ارزیابی کنند. رشد و تغییر سریع کودکان باعث می‌شود نتایج تست هوش در سن ۴ سالگی با نتایج تست استعدادیابی در ۶ سالگی تفاوت داشته باشد.
علاوه‌بر این، کودکان کوچک‌تر زمان بیشتری برای تکمیل تست‌های هوش ۶۰ تا ۹۰ دقیقه‌ای نیاز دارند که این امر بر دقت نتیجه آزمون تأثیر دارد. به همین دلیل، برای استعدادیابی کودک ۳ ساله از مجموعه‌ای متفاوت از آزمایشات استفاده می‌شود.
در مراکز استعدادیابی، طیف وسیعی از تست‌ها و آزمون‌های هوشی و شخصیتی انجام می‌شود که عملکرد کودک و نوجوان را در جنبه‌های مختلف ارزیابی می‌کند. برخی از این حوزه‌ها شامل موارد زیر هستند.
- سنجش درجه هوش و سن عقلی
- بررسی میزان مسئولیت‌پذیری در خانه و مدرسه
- ارزیابی دیدگاه نسبت به خود
- تست‌های هوش غیرکلامی
- بررسی علائم افسردگی
- تحلیل شخصیت کودک یا نوجوان
- سنجش مهارت‌های کلامی و عملی
- شناسایی زمینه‌های علاقه شغلی و تحصیلی
- تعیین سن عقلی براساس محیط اجتماعی و اقتصادی
- بررسی میزان تأییدجویی، برون‌گرایی و درون‌گرایی
- ارزیابی تصمیم‌گیری‌های پرخطر یا در شرایط عدم قطعیت
- تشخیص بیش‌فعالی و ارزیابی تمرکز و توجه
- بررسی علائم وسواس و اضطراب
- ارزیابی میزان خلاقیت و نحوه برخورد با خانواده و محیط
استعدادیابی کودکان چه مزایایی دارد؟
با اولویت دادن به شناخت دقیق‌تر توانایی‌های فرزندتان در دوران مهدکودک، دبستان و حتی راهنمایی، او را برای آینده‌ای روشن‌تر آماده خواهید کرد. با انجام تست استعدادیابی، شناخت بیشتری نسبت به او پیدا می‌کنید و می‌توانید درباره چگونگی پرورش استعدادها، پیشرفت و برنامه‌ریزی برای آینده، آگاهانه‌تر تصمیم‌گیری کنید.
وقتی کودکان استعدادهای خود را کشف می‌کنند:
- اعتمادبهنفس بیشتری خواهند داشت.
- مشارکت‌شان در مدرسه افزایش خواهد یافت.
- امید و تمرکز بیشتری نسبت به آینده پیدا خواهند کرد.
یادگیری مبتنی بر استعداد، برای رفاه و آرامش ذهنی کودکان اهمیت زیادی دارد. با حمایت از یادگیری فرزندتان در زمینه‌های مورد علاقه‌اش، از رفاه و رشد کلی او نیز پشتیبانی خواهید کرد.
نقش والدین در استعدادیابی فرزندان
والدین می‌توانند نقشی مهم در استعدادیابی فرزند خود داشته باشند. والدین قبل از مراجعه به متخصص می‌توانند توانایی‌ها و استعدادهای فرزندشان را شناسایی کنند. رفتارهای کلی کودکان در هر سنی مشابه است؛ اما با ثبت و یادداشت رفتارها، پیشرفت‌ها و کیفیت کارهایی که فرزندتان انجام می‌دهد، می‌توانید به درک بهتری از استعدادهای او برسید.
پیش از این مراحل، بهتر است تفاوت هوش و استعداد و موانع رشد استعداد در کودکان را بشناسید. در مواردی، این شناسایی‌های خانگی، به ارزیابی رسمی در سنین بالاتر فرزند منجر شود.
این بررسی‌ها شامل موارد ذیل هستند.
- مشاهده نقاشی‌ها، نوشته‌ها و فعالیت‌های دیگر فرزندتان
- تهیه ویدئوهایی از مهارت‌های او در نوازندگی یا فعالیت‌های پیشرفته ورزشی
- توجه به پرسش‌هایی که جلوتر از سن او به نظر می‌رسند
- یادداشت علایق پرشور و خاص کودک
- دریافت گزارش‌های مهدکودک، پیش‌دبستانی یا مدرسه
- نظرات در مورد رشد کودک، از جمله مشاهدات شخصی یا از پزشک و پرستار خانواده و دوستان
ممکن است این موارد برای استعدادیابی کودک 2 ساله عملی نباشند؛ اما در سنین بالاتر مفید خواهند بود.
مراحل شکوفاسازی استعدادهای کودک
برخی از توانایی‌ها و استعدادها در کودکان، به‌طور طبیعی شکوفا می‌شوند و نیازی به حمایت اضافی ندارد؛ اما همیشه این‌طور نیست.
وقتی‌که استعداد یا توانایی خاصی در کودک خود شناسایی می‌کنید، نیاز به برنامه‌ریزی برای حمایت و رشد آن خواهید داشت. برنامه‌های مناسب برای پرورش استعدادهای کودکان انتخاب‌های متعددی را در اختیار شما قرار می‌دهند.
از جمله فرصت‌هایی برای این‌که کودک:
- چیزهای جدیدی در زمینه توانایی‌های طبیعی خود یاد بگیرد.
- با اطلاعات پیچیده، ایده‌های انتزاعی یا مهارت‌های پیشرفته درگیر شود.
- با سرعت بیشتری آموخته‌های خود را فرا بگیرد.
- در کلاس‌های ویژه، مدارس خاص یا برنامه‌های فوق‌برنامه شرکت کند.
- امکان ورود زودهنگام به پیش‌دبستانی، دبستان یا دبیرستان را داشته باشد.
- به یک گروه بزرگ‌تر یا کلاس بالاتر، چه به‌صورت تمام‌وقت و چه برای برخی از دروس خاص منتقل شود.
پاسخ‌گویی به نیازهای یک کودک بااستعداد برای یادگیری می‌تواند تجربه‌ای هیجان‌انگیز باشد؛ اما درعینحال مستلزم صرف زمان، هزینه و انرژی قابل توجهی برای شناسایی و حمایت از استعدادهای کودک و نوجوان است
اهمیت کشف استعداد برای کودکان
هر پدر و مادری آرزو دارد که فرزندش شغل موردعلاقه خود را پیدا کند و به فردی موفق تبدیل شود. بسیاری از والدین تمام تلاش خود را از دوران کودکی برای رشد و پرورش فرزندشان به کار می‌برند؛ اما برای این‌که این تلاش‌ها بالاترین بازدهی را داشته باشند، ضروری است که توانایی‌ها و استعدادهای کودک در اسرع وقت شناسایی و به‌درستی پرورش یابند.
برای این کار، والدین باید از علاقه‌ها و تمایلات فرزندشان آگاه شوند و بدانند که این تمایلات در چه سن و سالی خود را نمایان می‌کنند.
در این مسیر، نقش شما به‌عنوان والدین بسیار مهم است. درابتدا، باید اهمیت کشف استعدادها و روش‌های صحیح آن را درک کنید و سپس با شناخت علایق و توانایی‌های فرزندتان، او را در مسیر درست هدایت کنید.
مهم‌ترین و مؤثرترین راه برای شناسایی استعدادهای فرزندتان، درگیرکردن او در فعالیت‌های مختلف است. این فعالیت‌ها می‌توانند به کشف علاقه‌ها و نقاط قوت کودک کمک کنند و او را در جهت درست رشد دهند.
آیا همه کودکان استعداد دارند؟
انیشتین: همه افراد نابغه هستند؛ اما اگر توانایی یک ماهی را براساس پرش از روی شاخه درخت بسنجیم، آن ماهی تمام عمر، خود را به‌اشتباه یک احمق خواهد دانست.
به باور روان‌شناسان و شخصیت‌های برجسته‌ای مانند اوکانر و کلیفتون، همه افراد دارای توانایی‌های بالقوه‌ای هستند که نیاز به کشف و پرورش دارند. کودکان نیز ممکن است در حوزه‌های مختلف یا حتی در چند زمینه استعداد داشته باشند.
به‌عنوان مثال، یک کودک ممکن است استعداد خلاقیت و تفکر داشته باشد یا از نظر هماهنگی بدنی، حافظه فیزیکی و بلوغ اجتماعی و عاطفی او در سطح بالاتری نسبت به هم‌سالان خود باشد. ازاین‌رو، استعدادیابی و توانایی‌های کودک ارتباط مستقیمی با سن، فرهنگ یا آموزش ندارد؛ بلکه از آغاز با کودک همراه است و بیش‌تر به عوامل ژنتیکی مرتبط است.
کودکان می‌توانند درجات مختلفی از استعداد را داشته باشند؛ برخی از آنان در یک زمینه خاص توانایی‌های پیشرفته‌تری نسبت به دیگران دارند. ازسوی‌دیگر، بعضی از کودکان که دارای ناتوانی‌هایی نظیر اوتیسم یا مشکلات شنوایی هستند، هم‌چنان استعدادهای برجسته‌ای دارند.
شناسایی این ویژگی‌ها باید توسط کارشناسان استعدادیابی صورت گیرد و نباید هر فردی به خود اجازه دهد برچسبی بر کودکان بزند. به یاد داشته باشید که هر سخن کوچکی که به کودک گفته می‌شود، می‌تواند تأثیری بزرگ بر شخصیت و آینده او بگذارد.
این توانایی‌ها و استعدادها تنها زمانی به شکوفایی کامل می‌رسند که پرورش داده شوند. به عبارت دیگر، کودکان زمانی واقعاً بااستعداد خواهند شد که از آن‌ها حمایت شود و تشویق شوند تا از توانایی‌های ذاتی خود برای یادگیری، تمرکز و تمرین استفاده کنند.
برای مثال، اگر فرزند شما استعداد موسیقی داشته باشد و فرصتی برای یادگیری یک ساز موسیقی به او بدهید، این امر، به شکوفایی استعداد نواختن در او منجر می‌شود.
برای کودکان بااستعداد، یادگیری موضوعات جدید نقش مهمی در سلامت آن‌ها دارد. بزرگ‌ترین مزیت شناسایی استعداد کودک این است که به شما کمک می‌کند تا نوع یادگیری پیشرفته مناسب او را تشخیص دهید. با حمایت از این نوع یادگیری، می‌توانید به رشد و رفاه کلی فرزندتان کمک کنید.
چرا استعدادیابی در کودکان برای رشد آینده آن ها مهم است؟
استعدادیابی در کودکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و تأثیرات بسیاری بر رشد شخصیتی، تحصیلی و اجتماعی آن‌ها دارد.
این فرآیند به شناسایی و شکوفایی استعدادهای نهفته در کودکان کمک کرده و می‌تواند مسیر زندگی آن‌ها را تغییر دهد. در بخش ذیل به معرفی برخی از این موارد می‌پردازیم.
شناسایی و توسعه استعدادها
استعدادیابی اولین گام برای شناسایی استعدادهای فردی هر کودک است. بسیاری از کودکان از توانمندی‌های خاص خود آگاهی ندارند یا نمی‌توانند آن‌ها را در دنیای واقعی بروز دهند.
شناسایی این استعدادها و فراهم کردن محیط مناسب برای رشد و توسعه آن‌ها، به کودک کمک می‌کند تا در حوزه‌هایی که استعداد دارند، پیشرفت‌های چشم‌گیری به دست آورد. به این ترتیب، کودک در آینده می‌تواند به شکوفایی کامل پتانسیل‌های خود برسد و از موفقیت‌های خود احساس رضایت کند.
افزایش اعتماد به نفس
اعتمادبهنفس یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در زندگی هر فرد است و استعدادیابی به کودکان کمک می‌کند تا اعتمادبهنفس خود را تقویت کنند.
زمانیکه کودکان متوجه می‌شوند در زمینه‌ای خاص استعداد دارند و موفقیت‌هایی کسب می‌کنند، این احساس موفقیت و توانمندی باعث می‌شود تا اعتماد به نفسشان افزایش یابد. این افزایش اعتمادبهنفس، نه‌فقط در همان زمینه، بلکه در دیگر جنبه‌های زندگی مانند روابط اجتماعی، تحصیل و تصمیم‌گیری‌های آینده نیز تأثیرگذار خواهد بود.
برنامه‌ریزی آموزشی شخصی‌سازی‌شده
استعدادیابی به والدین و معلمان این امکان را می‌دهد که برنامه‌های آموزشی و تربیتی را به گونه‌ای طراحی کنند که با نیازها و استعدادهای خاص هر کودک هماهنگ باشد.
این فرآیند به شخصی‌سازی روش‌های تدریس کمک می‌کند، به‌طوری که کودک در زمینه‌های تحصیلی و در سایر زمینه‌های زندگی مانند ورزش، هنر یا مهارت‌های اجتماعی نیز به بهترین نحو شکوفا شود.
طراحی برنامه‌های آموزشی متناسب با استعدادهای کودک موجب می‌شود که او احساس بهتری نسبت به فرآیند یادگیری داشته باشد و نتیجه بهتری بگیرد.
پیشگیری از خستگی و عدم علاقه
یکی از مشکلات شایعی که در کودکان در طول دوران تحصیل دیده می‌شود، خستگی و بی‌علاقگی به تحصیل است. زمانیکه کودک در زمینه‌هایی که استعداد دارد فعالیت می‌کند، احتمال خستگی و بی‌حوصلگی در برابر کارهای آموزشی و دیگر فعالیت‌ها کاهش می‌یابد.
کودکانی که در زمینه‌های مورد علاقه خود مشغول به یادگیری هستند، به‌جای فرار از چالش‌ها، به‌دنبال کشف جنبه‌های جدید و هیجان‌انگیز خواهند بود. به این ترتیب، فرآیند یادگیری برای آن‌ها تبدیل به یک تجربه لذت‌بخش و انگیزشی می‌شود که به رشد و پیشرفت آن‌ها کمک می‌کند.
ارتقاء عملکرد تحصیلی
کودکانی که در زمینه‌های مختلف از استعدادهای خود نهایت استفاده را می‌برند، در محیط‌های تحصیلی انگیزه بیشتری دارند. هنگامی که استعدادهای کودک در برنامه‌های تحصیلی گنجانده شود، او علاقه بیشتری به تحصیل و یادگیری نشان می‌دهد.
این افزایش علاقه، به نوبه خود به ارتقاء عملکرد تحصیلی او کمک می‌کند. علاوه‌بر این، شناخت و پرورش استعدادهای کودک زمینه‌ساز دستیابی به موفقیت‌های بیش‌تر در امتحانات، پروژه‌ها و دیگر ارزیابی‌های تحصیلی است.
درواقع، استعدادیابی به کودکان کمک می‌کند تا خود را بهتر بشناسند و استعدادهایشان را پرورش دهند، باعث می‌شود که آن‌ها به‌عنوان فردی منحصربه‌فرد با توانمندی‌ها و قابلیت‌های خاص خود شناخته شوند.
این فرآیند به آن‌ها کمک می‌کند تا برای آینده خود مسیر روشن و مشخصی داشته باشند و در هر زمینه‌ای که به آن علاقه و استعداد دارند، به موفقیت‌های چشم‌گیری دست یابند.
به‌طور کلی، استعدادیابی می‌تواند به کودکان این فرصت را بدهد تا به نسخه بهتری از خود تبدیل شوند و برای زندگی حرفه‌ای و شخصی خود آینده‌ای روشن و موفق بسازند.
نحوه تشویق و تقویت در هنگام استعدادیابی کودکان چگونه است؟
تشویق و تقویت در هنگام استعدادیابی کودکان یکی از عوامل کلیدی برای شکوفایی توانمندی‌ها و رشد شخصیتی آنان است. این فرآیند، بر افزایش اعتمادبهنفس کودک تأثیرگذار است که به‌عنوان نیروی محرکه‌ای برای توسعه استعدادها و انگیزه‌های او عمل می‌کند.
زمانیکه کودکان مورد تشویق قرار می‌گیرند، احساس ارزشمندی و خودباوری در آن‌ها تقویت می‌شود. این امر، درنهایت منجر به تلاش بیش‌تر، یادگیری بهتر و رسیدن به موفقیت‌های بیشتری خواهد شد. در بخش ذیل به روش‌ها و راه‌کارهای مختلف تشویق و تقویت در هنگام استعدادیابی کودکان می‌پردازیم.
تشویق به تلاش و سعی مداوم
یکی از مهم‌ترین راه‌کارها برای تقویت انگیزه کودکان در هنگام استعدادیابی، تشویق آن‌ها به تلاش و کوشش مستمر است. به‌جای تمرکز فقط بر موفقیت‌های حاصل‌شده، باید کودک را به تلاش و پشتکار تشویق کرد.
کودکان باید بدانند که حتی درصورت مواجهه با شکست، مهم این است که تلاشی برای یادگیری و بهبود خود داشته باشند. این نگرش به آن‌ها کمک می‌کند تا در مواجهه با چالش‌ها و موانع، از تسلیم شدن اجتناب کرده و به پیشرفت خود ادامه دهند.
تشویق به خطا به عنوان فرصت یادگیری
یکی از جنبه‌های بسیار مهم در فرآیند استعدادیابی، یاد دادن این نکته به کودکان است که خطاها، نتیجه بدی نیستند و می‌توانند فرصتی برای یادگیری و رشد باشند.
به‌جای سرزنش کودک برای اشتباهاتش، باید آن‌ها را تشویق کرد که از هر خطا درس بگیرند و به‌جای احساس ناکامی، انگیزه‌ای برای تلاش‌های بیش‌تر در خود ایجاد کنند. این دیدگاه باعث می‌شود که کودک از ترس اشتباه کردن اجتناب کرده و به یادگیری با اشتیاق بیشتری ادامه دهد.
تقویت انگیزه با پاداش
پاداش‌دهی یکی از مؤثرترین راه‌ها برای تقویت انگیزه و تشویق کودک است. پاداش‌ها می‌توانند به اشکال مختلفی مانند کلمات تحسین‌آمیز، تشکر در جمع، جایزه‌های کوچک یا فرصت‌های خاص باشند.
این پاداش‌ها باید متناسب با تلاش و پیشرفت کودک در زمینه‌های مختلف باشند. این نوع تشویق به کودک کمک می‌کند تا حس کند که تلاش‌هایش ارزشمند است و به او انگیزه می‌دهد تا به تلاش خود ادامه دهد.
تشویق به همکاری و تعامل
یکی‌دیگر از راه‌های مؤثر در تقویت استعدادهای کودک، تشویق او به همکاری و تعامل با دیگران است. فعالیت‌های گروهی و تیمی باعث می‌شود که کودک مهارت‌های اجتماعی خود را بهتر کند و یاد بگیرد که چگونه با دیگران همکاری کند.
این تعاملات، فرصتی برای یادگیری مهارت‌های جدید از دیگران را برای کودک مهیا می‌کند. تشویق کودک به تعامل و همکاری در فعالیت‌های مختلف و در پروژه‌های گروهی، به او کمک می‌کند تا احساس تعلق و همکاری را تجربه کند.
تشویق به تعیین اهداف کوچک و بلندمدت
یکی از روش‌های مؤثر در جهت توسعه استعدادها و مهارت‌های کودک، تشویق به تعیین اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت است. تعیین اهداف به کودک کمک می‌کند تا از یک مسیر مشخص پیروی کند و انگیزه بیشتری برای رسیدن به موفقیت‌ها داشته باشد.
این اهداف می‌توانند شامل مراحل کوچک و قابل دسترس باشند که درنهایت به هدف بزرگ‌تری منتهی شوند. به این ترتیب، کودک در هر مرحله از پیشرفت خود، احساس موفقیت کرده و انگیزه‌اش برای ادامه راه تقویت می‌شود.
تشویق به خلاقیت و نوآوری
خلاقیت یکی از عوامل اصلی است که در فرآیند استعدادیابی کودکان تأثیر زیادی دارد. تشویق کودک به تفکر خلاقانه و آزمایش ایده‌های نو، به او این امکان را می‌دهد که از چهارچوب‌های معمولی فراتر رفته و به جست‌وجوی راه‌های جدید برای حل مسائل بپردازد.
این نوع تفکر در زمینه‌های مختلف مانند هنر، ریاضیات، علم یا حتی مهارت‌های اجتماعی کمک‌کننده است. به این ترتیب، کودک می‌تواند توانایی‌های ذهنی خود را توسعه داده و به فردی نوآور تبدیل شود.
تقویت احساس مسئولیت
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که باید در فرآیند استعدادیابی کودک تقویت شود، مسئولیت‌پذیری است. کودکان باید یاد بگیرند که برای تصمیمات و اقدامات خود مسئول باشند.
تشویق آن‌ها به مسئولیت‌پذیری در انتخاب‌ها و رفتارهایشان موجب توسعه شخصیت آن‌ها می‌شود و به آن‌ها کمک می‌کند تا در آینده تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. تقویت این ویژگی در کودکان به آن‌ها این احساس را می‌دهد که در مسیر رشد و یادگیری خود نقش فعال دارند و مسئولیت‌های خود را به درستی انجام می‌دهند.
استفاده از روش‌های تشویقی متناسب با نیازها و ویژگی‌های هر کودک
هر کودک شخصیت و ویژگی‌های خاص خود را دارد. بنابراین، روش‌های تشویق باید متناسب با نیازهای هر کودک طراحی شوند. به‌عنوان مثال، برخی کودکان با تشویق‌های کلامی یا تحسین در جمع انگیزه می‌گیرند؛ درحالی‌که برخی دیگر از پاداش‌های ملموس یا فرصت‌های خاص مانند گذراندن زمان بیش‌تر در یک فعالیت خاص انرژی می‌گیرند.
شناخت ویژگی‌های فردی کودک و استفاده از روش‌های تشویقی مناسب؛ به تقویت اثربخشی استعدادیابی کمک می‌کند و مسیر یادگیری و رشد کودک را هموار می‌کند.
انواع آزمون‌های شخصیتی و هوش برای کودک و نوجوان
تست‌های هوش و استعدادیابی کودک و نوجوان به‌تنهایی نمی‌توانند توانایی‌های خلاقانه، اجتماعی یا فیزیکی فرزند شما را ارزیابی کنند. رشد و تغییر سریع کودکان باعث می‌شود نتایج تست هوش در سن ۴ سالگی با نتایج تست استعدادیابی در ۶ سالگی تفاوت داشته باشد.
علاوه‌بر این، کودکان کوچک‌تر زمان بیشتری برای تکمیل تست‌های هوش ۶۰ تا ۹۰ دقیقه‌ای نیاز دارند که این امر بر دقت نتیجه آزمون تأثیر دارد. به همین دلیل، برای استعدادیابی کودک ۳ ساله از مجموعه‌ای متفاوت از آزمایشات استفاده می‌شود.
در مراکز استعدادیابی، طیف وسیعی از تست‌ها و آزمون‌های هوشی و شخصیتی انجام می‌شود که عملکرد کودک و نوجوان را در جنبه‌های مختلف ارزیابی می‌کند. برخی از این حوزه‌ها شامل موارد زیر هستند.
- سنجش درجه هوش و سن عقلی
- بررسی میزان مسئولیت‌پذیری در خانه و مدرسه
- ارزیابی دیدگاه نسبت به خود
- تست‌های هوش غیرکلامی
- بررسی علائم افسردگی
- تحلیل شخصیت کودک یا نوجوان
- سنجش مهارت‌های کلامی و عملی
- شناسایی زمینه‌های علاقه شغلی و تحصیلی
- تعیین سن عقلی براساس محیط اجتماعی و اقتصادی
- بررسی میزان تأییدجویی، برون‌گرایی و درون‌گرایی
- ارزیابی تصمیم‌گیری‌های پرخطر یا در شرایط عدم قطعیت
- تشخیص بیش‌فعالی و ارزیابی تمرکز و توجه
- بررسی علائم وسواس و اضطراب
- ارزیابی میزان خلاقیت و نحوه برخورد با خانواده و محیط
استعدادیابی کودکان چه مزایایی دارد؟
با اولویت دادن به شناخت دقیق‌تر توانایی‌های فرزندتان در دوران مهدکودک، دبستان و حتی راهنمایی، او را برای آینده‌ای روشن‌تر آماده خواهید کرد. با انجام تست استعدادیابی، شناخت بیشتری نسبت به او پیدا می‌کنید و می‌توانید درباره چگونگی پرورش استعدادها، پیشرفت و برنامه‌ریزی برای آینده، آگاهانه‌تر تصمیم‌گیری کنید.
وقتی کودکان استعدادهای خود را کشف می‌کنند:
- اعتمادبهنفس بیشتری خواهند داشت.
- مشارکت‌شان در مدرسه افزایش خواهد یافت.
- امید و تمرکز بیشتری نسبت به آینده پیدا خواهند کرد.
یادگیری مبتنی بر استعداد، برای رفاه و آرامش ذهنی کودکان اهمیت زیادی دارد. با حمایت از یادگیری فرزندتان در زمینه‌های مورد علاقه‌اش، از رفاه و رشد کلی او نیز پشتیبانی خواهید کرد.
نقش والدین در استعدادیابی فرزندان
والدین می‌توانند نقشی مهم در استعدادیابی فرزند خود داشته باشند. والدین قبل از مراجعه به متخصص می‌توانند توانایی‌ها و استعدادهای فرزندشان را شناسایی کنند. رفتارهای کلی کودکان در هر سنی مشابه است؛ اما با ثبت و یادداشت رفتارها، پیشرفت‌ها و کیفیت کارهایی که فرزندتان انجام می‌دهد، می‌توانید به درک بهتری از استعدادهای او برسید.
پیش از این مراحل، بهتر است تفاوت هوش و استعداد و موانع رشد استعداد در کودکان را بشناسید. در مواردی، این شناسایی‌های خانگی، به ارزیابی رسمی در سنین بالاتر فرزند منجر شود.
این بررسی‌ها شامل موارد ذیل هستند.
- مشاهده نقاشی‌ها، نوشته‌ها و فعالیت‌های دیگر فرزندتان
- تهیه ویدئوهایی از مهارت‌های او در نوازندگی یا فعالیت‌های پیشرفته ورزشی
- توجه به پرسش‌هایی که جلوتر از سن او به نظر می‌رسند
- یادداشت علایق پرشور و خاص کودک
- دریافت گزارش‌های مهدکودک، پیش‌دبستانی یا مدرسه
- نظرات در مورد رشد کودک، از جمله مشاهدات شخصی یا از پزشک و پرستار خانواده و دوستان
ممکن است این موارد برای استعدادیابی کودک 2 ساله عملی نباشند؛ اما در سنین بالاتر مفید خواهند بود.
مراحل شکوفاسازی استعدادهای کودک
برخی از توانایی‌ها و استعدادها در کودکان، به‌طور طبیعی شکوفا می‌شوند و نیازی به حمایت اضافی ندارد؛ اما همیشه این‌طور نیست.
وقتی‌که استعداد یا توانایی خاصی در کودک خود شناسایی می‌کنید، نیاز به برنامه‌ریزی برای حمایت و رشد آن خواهید داشت. برنامه‌های مناسب برای پرورش استعدادهای کودکان انتخاب‌های متعددی را در اختیار شما قرار می‌دهند.
از جمله فرصت‌هایی برای این‌که کودک:
- چیزهای جدیدی در زمینه توانایی‌های طبیعی خود یاد بگیرد.
- با اطلاعات پیچیده، ایده‌های انتزاعی یا مهارت‌های پیشرفته درگیر شود.
- با سرعت بیشتری آموخته‌های خود را فرا بگیرد.
- در کلاس‌های ویژه، مدارس خاص یا برنامه‌های فوق‌برنامه شرکت کند.
- امکان ورود زودهنگام به پیش‌دبستانی، دبستان یا دبیرستان را داشته باشد.
- به یک گروه بزرگ‌تر یا کلاس بالاتر، چه به‌صورت تمام‌وقت و چه برای برخی از دروس خاص منتقل شود.
پاسخ‌گویی به نیازهای یک کودک بااستعداد برای یادگیری می‌توان
بعد از استعدادیابی در کودکان چه اقداماتی باید انجام شود؟
پس از استعدادیابی در کودکان، برای استفاده بهینه از استعدادها و توانمندی‌های آن‌ها، باید اقدامات متعددی انجام شود که به توسعه و شکوفایی هرچه بیش‌تر این استعدادها کمک کند.
این اقدامات به تقویت ویژگی‌های شخصیتی، ایجاد انگیزه و افزایش سطح عملکرد کودکان در زمینه‌های مختلف منجر می‌شوند. در بخش زیر به مهم‌ترین اقدامات پس از استعدادیابی می‌پردازیم.
برنامه‌ریزی تربیتی شخصی‌سازی شده
یکی از اولین اقداماتی که پس از استعدادیابی باید انجام شود، طراحی یک برنامه تربیتی خاص و شخصی‌سازی شده برای کودک است. این برنامه باید براساس نتایج استعدادیابی و شناخت ویژگی‌ها و نیازهای فردی هر کودک تنظیم گردد.
به این ترتیب، برنامه‌ریزی‌ها به‌گونه‌ای خواهد بود که به بهترین شکل ممکن به پرورش استعدادهای کودک کمک کند و مسیر رشدی او را تسهیل کند. برای مثال، اگر کودک در زمینه هنری استعداد دارد، باید فعالیت‌های هنری، کارگاه‌ها و کلاس‌های مرتبط به او پیشنهاد شود تا این توانمندی در او تقویت شود.
ارائه فرصت‌های یادگیری اضافی
پس از شناسایی استعدادهای کودک، باید فرصت‌های یادگیری اضافی در همان زمینه‌ها فراهم شود. این فرصت‌ها می‌توانند شامل کلاس‌های تخصصی، دوره‌های آموزشی و فعالیت‌های خارج از محیط تحصیلی مانند مسابقات یا کارگاه‌های آموزشی باشند.
علاوه‌بر این، می‌توان به کودک توصیه کرد که در فعالیت‌های خارج از مدرسه که با استعدادهایش هم‌راستا هستند، شرکت کند تا بتواند استعدادهای خود را در عمل به نمایش بگذارد و آن‌ها را تقویت کند.
همکاری با مدرسه و معلمان
نتایج استعدادیابی باید با معلمان و مشاوران تحصیلی مدرسه در میان گذاشته شود تا آن‌ها بتوانند برنامه‌های آموزشی را متناسب با استعدادهای کودک تنظیم کنند. این همکاری می‌تواند به منابع آموزشی خاص، راه‌کارهای تدریس متناسب با نیازهای کودک و ارزیابی مداوم پیشرفت کمک کند.
به‌علاوه، معلمان می‌توانند از نتایج استعدادیابی برای طراحی شیوه‌های تدریس و ایجاد چالش‌های مناسب برای توسعه استعدادهای کودک استفاده کنند.
تشویق به خودآموزی و استقلال
یکی از روش‌های مؤثر در پرورش استعدادها، تشویق کودکان به خودآموزی است. پس از شناسایی استعدادها، باید به کودک این امکان را داد که در زمینه‌هایی که علاقه‌مند است، به‌صورت خودجوش و مستقل فعالیت کند.
این رویکرد باعث می‌شود کودک، خود را در یادگیری و رشد توانمندی‌هایش مسئول بداند و بتواند مسیرهای جدیدی برای توسعه خود پیدا کند. این فرآیند به کودک کمک می‌کند تا انگیزه و علاقه بیشتری نسبت به یادگیری و رشد فردی پیدا کند.
مشارکت در پروژه‌ها و رخدادهای مرتبط با استعدادها
یکی از بهترین راه‌ها برای تقویت استعدادهای شناسایی‌شده در کودکان، فراهم کردن فرصت‌های مشارکت در پروژه‌ها و رخدادهای مرتبط با همان استعدادها است. به‌عنوان مثال، اگر کودک در زمینه علم یا ریاضیات استعداد دارد، می‌توان او را به شرکت در مسابقات علمی، نمایشگاه‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی دعوت کرد.
این نوع مشارکت‌ها به کودک کمک می‌کند تا استعدادهای خود را در محیط‌های واقعی به نمایش بگذارد و تجربه‌های عملی ارزشمندی کسب کند که در مسیر یادگیری و رشد او بسیار مؤثر است.
ارتقاء مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی
یکی از جنبه‌های مهم رشد کودکان، ارتقاء مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی آن‌ها است. کودکانی که در محیط با دیگران تعامل دارند و در گروه‌های مختلف فعالیت می‌کنند، قادر خواهند بود همکاری، مدیریت احساسات و هم‌دلی را به بهترین نحو ممکن یاد بگیرند.
برای تقویت این مهارت‌ها، می‌توان کودک را به شرکت در فعالیت‌های گروهی، تیم‌های ورزشی یا پروژه‌های جمعی تشویق کرد. این مهارت‌ها در رشد اجتماعی کودک مؤثر است و در فرآیند استعدادیابی نیز به تسهیل همکاری و برقراری ارتباط بهتر با دیگران کمک می‌کند.
پشتیبانی روانی و عاطفی
پشتیبانی روانی یکی از جنبه‌های حیاتی در مسیر پرورش استعدادهای کودک است. ممکن است کودک در فرآیند شکوفایی استعدادهای خود با چالش‌ها و استرس‌هایی روبه‌رو شود که برای مقابله با آن‌ها به حمایت روانی نیاز دارد.
این پشتیبانی از طریق مشاوره‌های فردی یا گروهی و با کمک والدین و معلمان انجام می‌شود. والدین و معلمان باید فضایی امن و آرام فراهم کنند تا کودک احساس راحتی کرده و از مشکلات روانی و عاطفی خود صحبت کند.
این پشتیبانی باعث می‌شود کودک از فشارهای روحی ناشی از انتظارات یا فشارهای خارجی کم کند و با اعتمادبهنفس بیشتری به ادامه مسیر خود بپردازد.
تقویت انگیزه و اعتماد به نفس
انگیزه و اعتمادبهنفس، 2 عامل بسیار مهم در فرآیند استعدادیابی هستند. کودکان باید تشویق شوند تا اهداف مشخص و واقع‌بینانه‌ای تعیین کنند و در مسیر رسیدن به آن‌ها قدم بردارند. باید به کودک یادآوری شود که پیشرفت‌ها و موفقیت‌هایش ارزشمند هستند و از هر گام کوچک خود باید خوشحال شود و به خود افتخار کند.
این تشویق‌ها و تقویت‌ها باعث می‌شود که کودک احساس کند که به مسیر درستی در حال حرکت است و اعتمادبهنفس او برای دستیابی به اهداف بزرگ‌تر بیش‌تر می‌شود.
درواقع، اقدامات بعد از استعدادیابی نقش مهمی در شکوفایی کامل استعدادهای کودکان دارند. از طراحی برنامه‌های تربیتی شخصی‌سازی‌شده تا فراهم کردن فرصت‌های یادگیری و پشتیبانی روانی، هر یک از این مراحل می‌تواند به کودکان کمک کند تا استعدادهای خود را در محیط‌های مختلف تقویت کرده و به سوی اهداف بزرگ‌تر حرکت کنند.
ازسوی‌دیگر، مشارکت در پروژه‌ها، ارتقاء مهارت‌های اجتماعی و تقویت انگیزه و اعتمادبهنفس نیز از جمله عواملی هستند که تأثیر زیادی در روند رشد و توسعه استعدادهای کودک دارند.
