پرخاشگری کودکان
پرخاشگری امروزه در بین کودکان یک امر شایع شده که به صورتهای مختلف مانند جسمی یا عاطفی بروز پیدا میکند و والدین شاهد آن هستند. پرخاشگری نه تنها در کودکان بلکه در بزرگسالان هم امر شایع و طبیعی است اما بزرگسالان و کودکان باید بتوانند آن را به خصوص در مدرسه یا کار، کنترل و مدیریت کنند.
اگر در کودکی فرزندتان اقدام به آموزش راههای کنترل و مدیریت پرخاشگری کنید دیگر لازم نیست در بزرگسالی شاهد پرخاشگری گاه و بیگاه فرزندانتان باشید. به همین دلیل میخواهیم در ادامه شما را با دلایل پرخاشگری کودکان و راههای درمانی آن آشنا کنیم تا اگر در مراحل ابتدایی هستید بتوانید فرزندتان را کنترل کنید و اگر کار از کار گذشته به شما یک روش درمانی خوب و قطعی پیشنهاد کنیم.
علت پرخاشگری کودکان چیست؟
پرخاشگری به طور کلی یک نوع شکل بیرونی رفتاری می باشد که در آن فرد احساس خشم می کند. خشم نیز یک احساس طبیعی می باشد که همه ی افراد در طول زندگی ممکن است در مواقعی با آن مواجه شوند یعنی ممکن است یک کودک از همان وقتی که به دنیا می آید و نوزاد هست هم دارای خشم باشد.
موضوع قابل بحث این است که نباید هر خشمی را به شکل پرخاشگرانه بروز داد، چون رفتار پرخاشگرانه نوعی رفتار ناسازگارانه برای نشان دادن خشم است. امروزه شاهد پرخاشگری کودکانی هستیم که دارای سن بسیار کمی هستند و این آمار روز به روز در حال افزایش است و اگر درمان نشود می تواند به مرور باعث افسردگی یا اختلالات دیگر در بزرگسالی شود.
در ادامه به تعدادی از علتهای پرخاشگری در کودکان اشاره میکنیم:
الگوبرداری از پرخاشگری والدین یکی از علل پرخاشگری کودکان
یکی از علتهای پرخاشگری کودکان این است که شاهد پرخاشگری پدر یا مادر هستند. بدیهی است که تمامی کودکان از پدر و مادر خود یاد میگیرند که چگونه رفتار کنند و اگر الگوی رفتاری والدین کودک پرخاشگرایانه باشد، کودک نیز تقلید میکند.
همین موضوع باعث میشود که برای بیان خواستههایش از پرخاش استفاده کند. بنابراین نمیتوان از کودک انتظار داشت که عصبانیت و خشم خود را کنترل کند در حالی که والدین او همچنان از پرخاشگری برای رفع تعارضهای بین خود استفاده میکنند.
رفتارهای آموخته شده از دیگر علل پرخاشگری در کودکان
وقتی یک کودک یاد بگیرد که با پرخاش کردن به خواستههایش برسد، این روش رسیدن به خواستهها، در او تثبیت میشود.
بسیاری از والدین وقتی فرزندشان پرخاش میکند، برای اینکه سریعا خشم او فروکش کند به خواستههایش گوش میدهند درحالی که با این کار به بدتر شدن اوضاع دامن می زنند. در اصل وقتی والدین به مرور به خواستههای پرخاشگرانه کودک خود گوش دهند، انگار این عمل را در او تقویت میکنند.
خلق و خوی کودک و ویژگیهای فردی از علل پرخاشگری کودکان
دیگر علت پرخاشگری کودکان خلق و خو و ویژگیهای فردی است. چون تجربههای عاطفی تاثیر بسیار زیادی در بروز پرخاشگریهای یک کودک دارد. برای مثال احساس دلسوزی، مهارت های ارتباطی ضعیف و … ممکن است باعث شود پرخاشگری کودکان بیشتر تقویت شود.
ما در مقالهی مجزا درباره علتها و روش درمان پرخاشگری در نوجوانان صحبت کردهایم.
رسانه ها از علل پرخاشگری در کودکان
یکی دیگر از علتهای پرخاشگری کودکان رسانههای جمعی است. بررسیها نشان داده که تماشای بیش از حد تلوزیون یا بازی کردن با تبلت و کامپیوتر میتواند پرخاشگری را در کودکان تشدید کند.
حتی بررسی ها نشان داده کودکانی که بیش از حد وابسته به تلوزیون یا بازی های کامپیوتری بوده اند با والدین خود رفتار خوبی نداشته اند. چون در بیشتر این بازیها رفتارهای خشونت آمیز وجود دارد که میتوانند آن را یاد بگیرند و فکر کنند که این امر یک رفتار طبیعی است.
به طور کلی تحقیقات روانشناسی نشان داده است که کودکانی که بیشتر بازاریهای رایانهای پرخاشگرایانه انجام میدهند بیشتر نیز رفتار پرخاشگرایانه از خودبروز میدهند.
تاثیر ژنتیک و محیط زندگی از علل پرخاشگری کودکان
یکی دیگر از علتهای پرخاشگری کودکان، تاثیرات ژنتیک و محیط زندگی است. برای مثال نگرانیها و اضطرابهای خانواده، مشکلات معیشتی اقتصادی، فشارهای روانی، از دست دادن والدین و درگیریهای والدین ممکن است موجب پرخاشگر شدن یک کودک شود.
حتی بررسیها نشان داده که پرخاشگری میتواند ارثی هم باشد، از این رو کودک می تواند آن را از یکی والدین یا فامیلهای دور به ارث ببرد که در این صورت میتوان گفت کودک ذاتا پرخاشگر است.
چطور با رفتارهای پرخاشگرانهی بچهها برخورد کنیم؟
اگر به تازگی شاهد رفتاریهای پرخاشگر کودک خود شدهاید و نمیدانید چه کاری انجام دهید به شما توصیه میکنیم به مواردی که در ادامه عنوان کردهایم توجه کنید. چون پرخاشگری در مراحل اولیه با تغییر یک سری رفتارها قابل کنترل و کاهش است اما اگر پیشرفت کند باید به سراغ روشهای درمانی دیگر رفت.
برخی از مواردی که میتوانید در کاهش یا کنترل پرخاشگری کودک خود در دست بگیرید عبارت است از :
- سبک تربیتی
سبک تربیتی یکی از بهترین مواردی است که می توانید در کاهش یا کنترل پرخاشگری کودکان از آن استفاده کنید. برای مثال وقتی فرزندتان با پرخاشگری خود به یک فرد مانند خواهر، برادر یا دوست خود آسیب رساند به شما توصیه می کنیم به جای دعوا کردن سعی کنید با آرامش با او صحبت کنید.
- گفتگوی مناسب
برای همه ی شما ممکن است اوقاتی پیش بیاید که خسته و عصبانی باشید در این بین باید سعی کنید با فرزند خود با ملایمت و آرامش کامل صحبت کنید. در اصل نباید عصبانیت یا خستگی شما باعث شود که با لحن بد با کودک خود صحبت کنید چون بر بدتر شدن پرخاشگری کودک تان دامن می زند.
- نظارت بر تاثیر دوستان
دوستان نقش بسیار مهمی در زندگی فرزند شما دارند و بر رفتار او به شدت اثرگذار هستند. به همین دلیل باید بر دوستانی که با او معاشرت می کند دقت بفرمایید تا ببینید چگونه با پدر و مادرش برخورد می کند.
- الگوسازی
حتما سعی کنید الگوی خوبی برای فرزندتان باشید چون هرکاری که شما انجام دهید از شما تقلید می کند. از این رو سعی کنید بهترین خود باشید تا فرزندی سالم و سرزنده داشته باشید.
- قدردانی
اگر از راهکارهای انگیزشی یا پاداش دادن به کودک خود استفاده کنید می توانید پرخاشگری را در کودک تان کاهش دهید. برای مثال اگر فرزندتان در جمع خانواده رفتار خوبی داشت سعی کنیم با جایزه و پاداش به او نشان دهید که رفتارش چقدر خوب بوده است. زیرا این تحسین شما به او می فهماند که رفتارش خوب بوده و باید آن را تکرار کند.
چند توصیهی کاربردی
- به کودک تان در صورت رفتار درست سعی کنید جایزه بدهید و سعی کنید اگر کار اشتباهی انجام داد به خاطر کار اشتباهش او را از انجام کاری مانند تلویزیون دیدن محروم کنید.
- می توانید برای کنترل کردن پرخاش های فرزندتان تنبیه هایی قرار داهید تا بداند اگر کار اشتباهی انجام دهد چه می شود.
- سعی کنید فیلم ها و بازی هایی که در آن ها پرخاشگری زیاد است را تا جایی که می توانید کاهش دهید تا فرزندتان آن ها را مشاهده نکند.
- در حضور فرزندتان با همسرتان دعوا نکنید و سعی کنید در صحبت هایتان هیچ گونه پرخاشی نباشد.
- سعی کنید الگوهایی را در اختیار کودک بگذارید که پرخاشگرانه نباشند مانند عضوی از فامیل که می تواند مادر بزرگ، یک دوست خوب و … باشد.
- سعی کنید به کودکتان آموزش دهید که در صورت پرخاش او به دوست، خواهر یا برادرش چه رنجی را به آن ها متحمل می شود.
- سعی کنید رفتارهای همدلانه و عاطفی کودک را که مغایر با رفتار پرخاشگرانه است تشویق کنید.
- بهتر است به جای کودک پرخاشگر تان به کودکی که به وی پرخاش شده توجه کنید تا بداند کار اشتباهی انجام داده و به سراغ آن نمی روید.
- اگر می خواهید کودک تان را به دلیل پرخاشگری اش تنبیه کنید به شما توصیه می کنیم این تنبیه به طریقی باشد که منجر به حمله ی انتقامی و تلافی جویانه از طرف کودک نشود.
- به شما پیشنهاد می کنیم حتما برای کودک خود فرصت تخلیه ی هیجان مانند بازی های پرتحرک و پر سر و صدا فراهم کنید تا بتواند احساسات خود را خالی کند.
- در برابر خواسته ای که با پرخاشگری ابراز می شود تا جایی که می توانید مقاومت کنید تا کودک متوجه شود که نمی تواند با پرخاشگری به خواسته اش برسد. ممکن است در اوایل ان فرایند برای شما کمی سخت باشد که در برابر خواسته کودک تان باایستید ولی بعد از مدتی خود کودک رفتارش را اصلاح خواهد کرد.
راه های درمان پرخاشگری کودکان
اگر پرخاشگری کودکان در همان مراحل اولیه کنترل نشود به مرور زمان پیشرفت می کند و برای درمان آن باید به سراغ راه های درمانی پرخاشگری کودکان بروید. اما به هیچ وجه نگران نباشید زیرا این اختلال یک اختلال خطرناک نیست و با چند روش درمانی می توانید کودک خود را از شر آن خلاص کنید. به همین دلیل ما در ادامه سعی کرده ایم به شما چند روش درمانی خوب برای پرخاشگری کودکان را بیان کنیم. روش های درمانی برای پرخاشگری در کودکان عبارت است از :
- دارو درمانی
دارو درمانی یکی از روش های درمان پرخاشگری کودکان می باشد که می توانید برای رهایی فرزندتان از آن استفاده کنید. البته نباید برای استفاده از این روش درمانی خودسرانه عمل کنید و حتما باید به یک روانشناس خوب مراجعه کنید. اما سعی کنید تا اوضاع جدی نشده به سراغ این روش درمانی نروید چون هر دارویی یک سری عوارض در صورت استفاده بلند مدت برای فرزندتان به وجود می آورد.
- روان درمانی
روان درمانی یکی دیگر از روش های درمانی پرخاشگری کودکان می باشد که بهره بردن از این روش را نسبت به دارو درمانی بیشتر به شما پیشنهاد می کنیم. در حقیقت روانشناس کودک و نوجوان با یکسری تکنیک ها و آموزش هایی که به کودک شما می دهد می تواند یکی از راه های درمان پرخاشگری کودکان و نوجوانان باشد.
- ابزارهای نوروساینس
یکی دیگر از روش های درمانی این اختلال در کودکان ابزار های نوروساینس می باشد که استفاده از این روش درمانی را به دلیل قطعی و بی عوارض بودن به شدت به شما پیشنهاد می کنیم. این روش درمانی که یکی از روش های درمانی جدید می باشد که دارای انواع مختلفی است.
- نوروفیدبک روش درمانی بدون دارو و عوارض جانبی
یکی ار بهترین روش های درمانی پرخاشگری که به شدت آن را به شما توصیه می کنیم نوروفیدبک می باشد که یکی از ابزار های نوروساینس است. پژوهش های متخصصین نشان داده که اگر به بهترین مرکز نوروفیدبک کرج یا تهران مراجعه کنید می توانید به صورت قطعی فرزند خود را از شر پرخاشگری نجات دهید. پرخاشگری یکی از مشکلات و ناهنجاری های فردی است که امروزه بسیاری از افراد به خصوص در سنین نوجوانی و بلوغ و حتی کودکی با آن مواجه هستند. در درمان پرخاشگری با استفاده از این روش نوین بیان شده که کودکان مبتلا به این اختلال خودشان در دوران کودکی از سوی والدین مورد پرخاشگری قرار گرفته اند.
نوروفیدبک روش درمانی
این روش درمانی کاملا بدون درد و بدون عوارض و بدون دارو است چون یک روش درمانی غیر تهاجمی می باشد. روش درمانی غیر تهاجمی به معنای بدون عوارض بودن می باشد چون تنها روش های درمانی تهاجمی مانند داروها دارای عوارض می باشند. وقتی به یک مرکز خوب برای استفاده از این روش درمانی و درمان پرخاشگری کودک تان مراجعه می کنید پس از بررسی های لازم و مطمعن شدن از اینکه فرزندتان به این اختلال مبتلا هست او را بر روی یک صندلی می نشانند.
سپس متخصصین این حوزه سعی می کنند حسگرهایی به نام الکترود را بر روی پوست سر فرزند شما وصل کنند. وصل کردن این الکترود ها به سر فرزندتان برای نشان دادن امواج مغزی او بر روی مانیتور رو به رو می باشد. وقتی امواج مغزی فرزندتان بر روی مانیتور رو به رو نمایش داده می شود متخصص این حوزه می فهمد که مشکل فرزندتان کجاست. سپس سعی می کند با استفاده از نوروفیدبک به مغز شما یاد بدهد خودش اقدام به درمان موارد مشکل دار کند. به شما پیشنهاد می کنیم به بهترین مرکز نوروفیدبک در کرج یعنی مشاوره نوین مراجعه کنید تا شاهد بهترین بودن این روش درمانی باشید.
کمبود چه ویتامینی باعث پرخاشگری کودکان می شود ؟
کمبود بسیاری از ویتامین ها علل خصوص ویتامین D میتواند باعث پرخاشگری کودکان و اختلالات رفتاری در کودکان شود. که توصیه اولیه این است که فرزندان خود را در طول روز که بهترین زمان دریافت ویتامین D است بیرون برده تا بتوان مقدار لازم ویتامین D را به صورت طبیعی دریافت کنند،یا با انجام آزمایش لازم، کودک با توصیه پزشک مربوطه در صورت نیاز ویتامین های مورد نظر را به صورت قرص تهیه کرده زیرا کمبود هر گونه ویتامین در کودک باعث اختلال های زیادی می شود .
پرخاشگری در کودکان بیش فعال
اختلال بیش فعالی یا کمتوجهی یکی از رایجترین اختلالهای رفتاری در کودکان است که در صورت عدم درمان میتواند تا بزرگسالی نیز ادامه یابد.
این اختلال که با نام اختصاری ADHD نیز شناخته میشود، در پسران تا سه برابر بیشتر از دختران رخ میدهد که در بعضی موارد بیش فعالی به صورت پرخاشگری نمایان میشود که راه تشخیص آن از طریق دکتر یا مشاوره است.
برای درمان بیش فعالی راههای متفاوتی وجود دارد که بهترین و جدیدترین آنها، درمان بیش فعالی با نوروفیدبک است.
پرخاشگری در کودکان اوتیسم
افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است در نحوه رفتار، ارتباط، تعامل و یادگیری با دیگران تفاوت داشته باشند. بنابراین، درمان اوتیسم برای بهبود علائم لازم و ضروری است.یکی از علائم اصلی افراد اوتیسم مخوصا کودکان پرخاشگری است که باید با آن آشنا شد و در درمان و جلوگیری آن پرداخت، که یکی از راه درمان آن ازطریق نوروفیدبک کودکان است .
جمع بندی نهایی
در جمع بندی نهایی این مطلب سعی کردیم شما را با علت های پرخاشگری کودکان آشنا کنیم تا بدانید این اختلال چگونه و چرا در فرزند عزیز تان به وجود می آید. در سخن اخر این مطلب امیدوار هستیم مطالب فوق در خصوص پرخاشگری کودکان برایتان مفید بوده باشد و با بهره بردن از آن بتوانید جلوی بدتر شدن این اختلال را در فرزندتان بگیرید.