تفاوت نوروفیدبک و tdcs: امروزه با پیشرفت چشمگیر تکنولوژی، دو روش درمانی پیشرو و بسیار پیشرفته‌ای در حوزه بهبود عملکرد مغز و افزایش سلامت روان ایجاد شده است که با عنوان‌های نوروفیدبک و tdcs (تحریک مغزی با جریان مستقیم) شناخته می‌شوند.
در حالی که هر دو روش نوروفیدبک و tdcs به عنوان ابزارهای موثری در تغییر فعالیت مغزی شناخته می‌شوند، تفاوت نوروفیدبک و tdcs بسیار گسترده و عمیق است.
نوروفیدبک بر اساس ارسال بازخورد به مغز از طریق امواج مغزی و افزایش آگاهی از فعالیت‌های ذهنی به بهبود سلامت فرد می‌پردازد؛ در حالی که tdcs با اعمال جریان الکتریکی بر روی مناطق خاص مغز، به تحریک‌پذیری نورون‌ها می‌پردازد.
در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین نکات در خصوص این دو روش درمانی و همچنین مهم‌ترین تفاوت نوروفیدبک و tdcs خواهیم پرداخت.
دستگاه نوروفیدبک چه تفاوتی با دستگاه tDCS دارد؟
اصلی‌ترین تفاوت نوروفیدبک و tdcs در رویکرد درمانی و عملکرد آن‌ها است.
دستگاه لورتا نوروفیدبک و نوروفیدبک به کمک الکترودهایی که آن‌ها را بر روی سطح پوست سر قرار می‌دهند، به اندازه‌گیری و بررسی فعالیت‌های مغزی را می‌پردازند و در نهایت تشخیص می‌دهند که چه فعالیتهایی باعث بروز بیماری شده است.
این کار را با کمک گرفتن از نرم‌افزارهای خاصی برای تجزیه و تحلیل امواج مغزی انجام می‌دهند.
این در حالی است که دستگاه tdcs به تحریک مناطق خاصی از مغز با استفاده از جریان الکتریکی می‌پردازد. این تفاوت نوروفیدبک و tdcs باعث می‌شود روند درمان توسط نوروفیدبک یا tdcs کمی متفاوت باشند.
در مقایسه درمان با نوروفیدبک و tdcs، در دستگاه نوروفیدبک، الکترودها بر روی نقاط خاصی از سر بیمار قرار می‌گیرند و فعالیت‌های الکتریکی سلول‌های مغز را ثبت و در قالب امواج مغزی به شکل‌های مختلف نمایش می‌دهند.
این فعالیت‌ها به‌صورت یک بازی کامپیوتری یا فیلم بر روی یک صفحه کامپیوتری نمایش داده می‌شوند و فرد با دیدن تغییرات و پاداش‌های دریافتی، آگاهی بیشتری از شرایط مغزی خود به‌دست می‌آورد.
همین امر به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل ایجاد تفاوت نوروفیدبک و tdcs شناخته می‌شود.
اما در دستگاه tdcs، جریان الکتریکی از طریق الکترودها به مناطق خاصی از مغز هدایت می‌شود و با تغییر فعالیت سلول‌های مغزی، بهبودی در عملکرد مغز ایجاد می‌کند.
تفاوت امواج مغزی در نوروفیدبک با قطب های مثبت و منفی در tDCS
اصلی‌ترین تفاوت نوروفیدبک و tdcs در امواج مغزی نوروفیدبک و قطب‌های دستگاه tdcs است که منجر به ایجاد تفاوت در رویکرد درمانی و عملکرد آن‌ها می‌شود.
در دستگاه نوروفیدبک، امواج مغزی از فرد دریافت شده که این امواج می‌توانند شامل امواج دلتا، تتا، آلفا و بتا باشند.
در حالی که در tdcs، با استفاده از جریان الکتریکی مستقیم و ضعیف، قطب‌های مثبت و منفی بر روی سلول‌های مغزی اعمال می‌شود.
این تفاوت نوروفیدبک و tdcs باعث ایجاد روند درمانی متفاوت می‌شود.
بنابراین با توجه به تفاوت نوروفیدبک و tdcs، در نوروفیدبک، هدف از تنظیم امواج، تغییر قدرت و دامنه موج است تا فعالیت‌های سلول‌های مغزی را به شکلی مطلوب تنظیم نماید.
برای مثال، درصورتی‌که فرد دچار افسردگی باشد و امواج بتا در یک نیمکره خاص از مغز بیش از حد فعالیت داشته باشند، می‌توان با کاهش این امواج در آن نیمکره از طریق نوروفیدبک، در عملکرد مغزی بهبود ایجاد کرد.
اما در tdcs، با تغییر فعالیت سلول‌های عصبی تحت تاثیر قطب مثبت و منفی، فعالیت سلول‌های مغزی کنترل می‌شوند.
به عبارت دیگر، قطب مثبت باعث فعالیت بیشتر در سلول‌های عصبی می‌شود در حالی که قطب منفی باعث بازداری عملکرد آن‌ها می‌شود. این امر نیز یک تفاوت نوروفیدبک و tdcs است.
تفاوت یادگیری در نوروفیدبک با تحریک الکتریکی در tDCS چیست؟
نحوه تقویت یادگیری نیز یکی دیگر از دلایل تفاوت نوروفیدبک و tdcs است. در نوروفیدبک، فرآیند یادگیری از طریق دو مرحله اصلی، یعنی یادگیری هوشیار و نیمه‌هوشیار صورت می‌گیرد.
در این فرآیند، فرد به‌طور هوشیار و غیرهوشیار از تغییرات و احساساتش آگاه می‌شود و مغز از تمرین مسیرهای عصبی به منظور بهبود عملکرد و تنظیم خود استفاده می‌کند.
از طرف دیگر با توجه به تفاوت نوروفیدبک و tdcs در روش دوم، با استفاده از جریان الکتریکی، تحریک‌پذیری نورون‌ها در مناطق مشخص مغز افزایش یا کاهش می‌یابد، که منجر به تغییرات در عملکرد مغز می‌شود.
این تحریک‌پذیری، به شدت جریان، مدت زمان تحریک و جهت جریان الکتریکی وابسته است و می‌تواند منجر به تغییراتی در ویژگی‌ها و عملکردهای مغزی شود.
به این ترتیب تفاوت نوروفیدبک و tdcs باعث ایجاد تفاوت در نحوه یادگیری می‌شود.
روش درمانی نوروفیدبک چه تفاوتی با روش درمانی tDCS دارد؟
همانطورکه پیش‌تر نیز اشاره شد، تفاوت نوروفیدبک و tdcs بسیار گسترده است.
در نوروفیدبک، فعالیت‌های مغزی فرد بررسی شده و با استفاده از امواج دریافتی به کمک برخی نرم افزارها فعالیتهایی که عامل بروز بیماری شده‌اند، تشخیص داده می‌شوند؛ سپس با اعمال فیدبک مغزی متناسب، سعی می‌شود این فعالیت‌ها به شکلی مطلوب تنظیم شوند.
در حالی که در tdcs، از جریان الکتریکی برای تحریک استفاده می‌شود. این جریان الکتریکی با تأثیر بر قطب‌های مثبت و منفی، فعالیت یا بازداری سلول‌های عصبی را تحت کنترل می‌گیرد.
بنابراین، این موارد از اصلی‌ترین تفاوت نوروفیدبک و tdcs به‌حساب می‌آید.
شباهت نوروفیدبک با TDCS چیست؟
علیرغم دلایل بسیار زیاد برای تفاوت نوروفیدبک و tdcs، عوامل بسیار زیادی نیز باعث ایجاد شباهت بین این دو روش می‌شوند.
در هر دو روش نوروفیدبک یا tdcs، هدف اصلی، تنظیم فعالیت مغزی و بهبود عملکرد آن است.
همچنین در جفت روشهای نوروفیدبک یا tdcs، از تکنولوژی‌های پیشرفته استفاده می‌شود تا امواج مغزی یا جریان الکتریکی به شکلی کنترل شده به مغز ارسال شود.
همچنین، علیرغم تفاوت نوروفیدبک و tdcs هردوی این روش‌ها برای درمان بیماری‌های مغزی و اختلالات عصبی، از جمله افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی و برخی اختلالات دیگر، استفاده می‌شوند.
به‌علاوه، برخلاف تفاوت نوروفیدبک و tdcs، هر دو روش می‌توانند به‌عنوان راه‌های غیر دارویی مورد استفاده قرار گیرند و از تاثیرات جانبی کمی نیز برخوردارند.
از این رو، شباهت‌های اساسی بین نوروفیدبک و tdcs در هدف آن‌ها و کاربردهایشان در بهبود عملکرد مغزی و بهبود اختلالات عصبی و روانی هستند.
بنابراین علیرغم تفاوت نوروفیدبک و tdcs، شباهت‌های بسیار زیادی نیز بین آن‌ها وجود دارد.
ویژگی و تفاوت نوروفیدبک و tdcs چیست؟
با توجه به موارد ذکر شده، نوروفیدبک و tdcs دو روش مختلف در تنظیم فعالیت مغزی هستند که هرکدام ویژگی‌ها و تفاوت‌های خاصی دارند.
البته تفاوت نوروفیدبک و tdcs بسیار گسترده است. در حقیقت در نوروفیدبک از خود مغز برای بهبود مشکلات و اختلالات کمک گرفته می‌شود؛ این در حالی است که به کمک دستگاه‌های tdcs جریان‌های الکتریکی به نقاط مختلف مغز وارد می‌شود که باعث بهبود اختلالات شخص بیمار شود.
البته علیرغم تفاوت نوروفیدبک و tdcs هردوی این روشهای غیر تهاجمی هستند.
سخن نهایی
همانطورکه در ابتدای متن نیز اشاره شد، بسیاری از افراد با مشکلات ذهنی یا مغزی می‌توانند از روش‌هایی همچون نوروفیدبک یا tdcs برای درمان استفاده کنند.
در متن بالا به بررسی تفاوت نوروفیدبک و tdcs و ویژگی‌های آن‌ها پرداخته شد.
سوالات متداول
1. آیا استفاده از روش درمانی نوروفیدبک یا tdcs، عوارض دارد؟
استفاده از روشهای درمانی نوروفیدبک یا tdcs با در نظر گفتن تفاوت نوروفیدبک و tdcs بهطورکلی بسیار ایمن است و عوارض جانبی بسیار کمی دارد. با این حال، برخی از افراد ممکن است در طول جلسات نوروفیدبک یا tdcs، علائمی همچون سردرد، خستگی یا افزایش استرس را تجربه کنند.
2. کدام روش درمانی بهتر است نوروفیدبک یا tdcs؟
تصمیم بر اینکه بین نوروفیدبک یا tdcs کدام روش درمانی بهتر است یا بستگی به نیازهای درمانی و شرایط هر فرد دارد. البته تفاوت نوروفیدبک و tdcs باعث می‌شود بتوان بین این دو روش یکی را انتخاب کرد. هر دو روش قابلیت تنظیم فعالیت مغزی را دارند، اما نوروفیدبک معمولاً برای مطالعه و اندازه‌گیری فعالیت‌های مغزی و تقویت آن‌ها استفاده می‌شود، در حالی که tdcs بیشتر برای تحریک مستقیم فعالیت‌های مغزی و تغییر آن‌ها به کار می‌رود.
